Wypadek najczęściej zmienia nie tylko życie samego poszkodowanego, ale także i jego najbliższych. Poszkodowany często traci sprawność, niezależność lub możliwość wykonywania pracy, co wpływa nie tylko na jego samopoczucie, ale również na sytuację finansową i emocjonalną całej rodziny. Bliscy muszą przejąć nowe obowiązki – opiekę, pomoc w rehabilitacji, a niekiedy także zarabianie na życie. Wypadek rzadko pozostaje prywatnym dramatem jednej osoby – najczęściej staje się wyzwaniem dla całej rodziny. O jakie zadośćuczynienie mogą starać się członkowie rodziny w takiej sytuacji?
Wypadek drogowy – poważny uszczerbek na zdrowiu
W 2000 roku mąż jednej z klientek Kancelarii Łebek, Madej i Wspólnicy uległ poważnemu wypadkowi komunikacyjnemu. W wyniku tego doznał rozległego uszczerbku na zdrowiu, który w perspektywie długofalowej doprowadził do całkowitej utraty sprawności fizycznej. Z dnia na dzień mężczyzna stał się osobą całkowicie zależną od innych – wymagającą stałej opieki i wsparcia w codziennych czynnościach. Dla jego żony oznaczało to dramatyczne odwrócenie dotychczasowego życia. Kobieta została nagle postawiona przed koniecznością samodzielnego prowadzenia zarówno gospodarstwa rolnego, jak i domowego. Musiała zająć się nie tylko małoletnimi dziećmi, które wciąż potrzebowały matczynej troski, ale także mężem, którego stan zdrowia wykluczył jakąkolwiek aktywność zawodową czy fizyczną. Wszystkie plany na przyszłość – rozbudowa gospodarstwa, stabilizacja finansowa, spokojne, rodzinne życie – legły w gruzach. Zamiast realizować wspólne marzenia, kobieta musiała stawić czoła brutalnej rzeczywistości, która wymagała od niej ogromnej siły, determinacji i poświęcenia.
Dochodzenie odszkodowania za wypadek bliskiej osoby
W 2001 r., wyrokiem sądu, sprawca wypadku został uznany za winnego zarzucanego mu czynu. Ubezpieczyciel wypłacił poszkodowanemu 75 000 zł zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz przyznał mu rentę na zwiększone potrzeby. W 2007 r. doszło do znacznego pogorszenia się stanu zdrowia poszkodowanego oraz wystąpiły nowe następstwa wypadku, których wcześniej nie dało się przewidzieć – w postępowaniu sądowym na rzecz poszkodowanego zasądzono dodatkowo 10 000 zł zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Po 2007 roku stan poszkodowanego sukcesywnie pogarszał się – na skutek uszkodzenia mózgu wystąpiły zaburzenia neurologiczne i psychiczne. Z mężczyzną nie można było nawiązać logicznego kontaktu, przestał kontrolować swoje zachowanie oraz reakcje emocjonalne.
Dalsza walka o zadośćuczynienie dla rodziny po wypadku drogowym
W związku z pojawieniem się nowej szkody poszkodowany zwrócił się do ubezpieczyciela OC sprawcy o zapłatę zadośćuczynienia, ten jednak odmówił wypłaty roszczeń i podniósł jedynie kwotę wypłacanej renty. W 2015 r., na skutek złożonej przez pokrzywdzonego skargi, do sprawy włączył się Rzecznik finansowy. Pomimo jego interwencji, zakład ubezpieczeń postanowił podtrzymać swoje dotychczasowe stanowisko. W 2017 r. mężczyzna został ubezwłasnowolniony z uwagi na poważne dysfunkcje uszkodzonego mózgu, w 2021 r. zmarł, a do jego sprawy wstąpili jego następcy prawni.
Wyrok sądu: 200 tys. zł zadośćuczynienia dla rodziny poszkodowanego
Kancelaria Łebek, Madej i Wspólnicy wytoczyła powództwo w imieniu małżonki i dzieci poszkodowanego o zasądzenie zadośćuczynienia za zerwane więzi. W 2023 r. zapadł wyrok, w którym SO w Poznaniu zasądził na rzecz małżonki zmarłego poszkodowanego i czwórki ich dzieci łącznie 200 tys. zł zadośćuczynienia. W tym:
- 50 tys. zł zadośćuczynienia za zerwanie więzi pomiędzy żoną a poszkodowanym mężem.
- Ponad 44 tys. zł skapitalizowanej renty.
- Prawie 3 tys. renty na zwiększone potrzeby.
Pozwany – PZU – zaskarżył powyższe rozstrzygnięcie sądu, jednak sąd II instancji oddalił jego apelację.
Zadośćuczynienie za zerwanie więzi rodzinnej
W powyżej opisanej historii klientka kancelarii uzyskała na swoją rzecz zadośćuczynienie za zerwanie więzi z mężem. Możliwość taką stwarza uznanie przez ustawodawcę więzi rodzinnej jako dobra osobistego, co z kolei daje podstawę prawną do dochodzenia zadośćuczynienia za każdą negatywną ingerencję w tę więź. Do naruszenia tego dobra osobistego może doprowadzić m. in. poważne i trwałe inwalidztwo bliskiego, powodujące niezdolność do nawiązania więzi rodzinnej. Pozwany w toku postępowania podnosił, że zerwanie więzi zachodzi jedynie w przypadku śmierci, jednakże takie stanowisko jest błędne. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2016 r., sygn. akt II CSK 719/15, wskazano iż, brak jest podstaw do odmiennego traktowania zerwania więzi rodzinnej wskutek śmierci i niemożności jej nawiązania z uwagi na poważny uszczerbek na zdrowiu, bowiem w każdym z tych przypadków dochodzi do naruszenia dobra osobistego – choć z różną intensywnością.
Pomoc kancelarii odszkodowawczej po wypadku
Zadośćuczynienie za zerwanie więzi rodzinnej to temat bardzo delikatny i emocjonalnie obciążający. W takich sytuacjach wsparcie doświadczonego prawnika może okazać się niezwykle cenne. Skontaktuj się z nami, jeśli również szukasz pomocy po poważnym wypadku. Nasza analiza sprawy jest bezpłatna i może być pierwszym krokiem do uzyskania należnego odszkodowania, zadośćuczynienia i renty z OC sprawcy.
Czy mogę starać się o zadośćuczynienie, jeśli bliska mi osoba po wypadku jest niepełnosprawna i nie ma z nią kontaktu?
Tak. Jeśli wskutek wypadku Twój bliski utracił możliwość nawiązywania lub kontynuowania relacji rodzinnych, możesz dochodzić zadośćuczynienia za zerwanie więzi rodzinnej. Prawo uznaje, że taka sytuacja narusza Twoje dobro osobiste, podobnie jak śmierć bliskiego.
Czy tylko śmierć bliskiej osoby może być podstawą do wypłaty zadośćuczynienia za zerwanie więzi rodzinnej?
Nie. Zerwanie więzi rodzinnej może nastąpić także wtedy, gdy wskutek ciężkiego wypadku bliska osoba nie jest już w stanie nawiązywać lub podtrzymywać kontaktu z otoczeniem – np. z powodu trwałego uszkodzenia mózgu, śpiączki lub głębokiej niepełnosprawności psychicznej.
Kto może ubiegać się o zadośćuczynienie za zerwanie więzi?
Najbliżsi członkowie rodziny poszkodowanego w tym:
– małżonek lub małżonka,
– dzieci poszkodowanego,
– rodzice,
– w wyjątkowych sytuacjach także inni bliscy (np. rodzeństwo, partnerzy życiowi).
Ważne jest, aby wykazać istnienie więzi emocjonalnej pomiędzy roszczącym i poszkodowanym oraz niemożność kontynuowania relacji rodzinnych przez poszkodowanego.