W świadomości społecznej wciąż nie jest utrwalone, że w polskim porządku prawnym każdy przypadek śmierci będący skutkiem wypadku łączy się z odpowiedzialnością odszkodowawczą. Nie ma znaczenia, czy był to wypadek komunikacyjny, przy pracy czy inne nagłe zdarzenie wywołane czyimś zachowaniem lub nawet zaniechaniem. Komu w takim razie przysługuje odszkodowanie za śmierć osoby najbliższej?
Odszkodowanie za śmierć osoby najbliższej
Odszkodowanie to nie tylko naprawienie szkody w rozumieniu materialnym, ale również zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, tj. szkodę w znaczeniu niematerialnym. Art. 446 kodeksu cywilnego daje podstawę dla bliskich osoby zmarłej w wypadku do uzyskania od zobowiązanego:
- zwrotu kosztów leczenia i pogrzebu;
- renty;
- zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę;
- odszkodowania, jeżeli wskutek śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej osób najbliższych dla zmarłego;
Podkreślić przy tym należy, że powyższe roszczenia mogą być dochodzone łącznie.
Jakie można otrzymać odszkodowanie za śmierć osoby najbliższej na skutek wypadku?
Odpowiedź na to pytanie zależy od szczegółów konkretnej sprawy. Z pewnością niezbędna do oszacowania wysokości świadczenia będzie pomoc doświadczonego prawnika, który przeprowadził wiele podobnych procesów. Obliczenie należnej renty lub odszkodowania za pogorszenie się sytuacji życiowej rodziny zmarłego wymaga rzetelnej analizy dokumentacji oraz stanu faktycznego typowego dla konkretnej sprawy. Natomiast wysokość tzw. odpowiedniego zadośćuczynienia nie wynika z żadnych wytycznych. Pozwala się określić wyłącznie na podstawie wielu wyroków sądów orzekających w podobnych sprawach. Stąd pomoc profesjonalnego pełnomocnika jest wręcz konieczna.
Co wpływa na wysokość zadośćuczynienia?
Doświadczenie Kancelarii Łebek, Madej i Wspólnicy wykazuje, że na wysokość zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej wpływ ma wiele kwestii. Są to:
- więzi, jakie łączyły osobę bliską ze zmarłym,
- sytuacja, w której się znalazła,
- sposób przeżywania żałoby,
- jak ta żałoba wpływa lub wpływała na życie i zdrowie (zwłaszcza psychiczne) roszczącego.
Dlatego niezwykle ważne jest dobre przygotowanie się do rozprawy, ponieważ sąd w tych sprawach bazuje przede wszystkim na zeznaniach, tj. relacji powoda oraz świadków.
Wysokość, jaką będzie miało odszkodowanie za śmierć osoby najbliższej (szkoda materialna) będzie różnicą między sytuacją powypadkową i sytuacją przed śmiercią osoby najbliższej, obrazującą dające się obliczyć pogorszenie sytuacji życiowej. Możliwe, że będą się na nią składały również poniesione koszty pogrzebu czy wcześniejszego leczenia związanego z wypadkiem osoby zmarłej. Zadośćuczynienie zaś jest determinowane stopniem pokrewieństwa (im bliższy, tym wyższa należność) oraz m.in.:
- zażyłością i częstością kontaktów,
- rolą i wagą danej relacji dla osoby roszczącej,
- wpływem tej straty na dalsze funkcjonowanie roszczącego – jego linię życiową,
- sposobem kultywowania pamięci po zmarłym.
Postępowanie sądowe – pomoc Kancelarii
Dla wielu osób zaskakujące może być, że śmierć osoby niespokrewnionej również jest źródłem szkody i krzywdy podlegającym rekompensacie. Praktyka ekspertów z Kancelarii Łebek Madej i Wspólnicy pokazuje, że sądy orzekające przyjmują, że najbliższym członkiem rodziny w rozumieniu art. 446 § 4 k.c. jest się również osoba spoza rodziny. Jednak między taką osobą a zmarłym musiała istnieć realna relacja, tożsama z relacją występującą w rodzinie w jej wąskim znaczeniu. Dodatkowo między tymi osobami musiała wytworzyć się więź taka, jaka zwykle wytwarza się między członkami wąsko rozumianej rodziny.
Podsumowanie
Pytanie o świadczenia, jakie przysługują po śmierci osoby najbliższej, nigdy nie prowadzi do prostej i jednoznacznej odpowiedzi. Wymaga to uprzedniej i kompleksowej analizy sprawy, począwszy od okoliczności danego zdarzenia po sposób kultywowania pamięci po osobie zmarłej w wypadku. Dlatego nigdy nie należy samodzielnie, tj. bez pomocy doświadczonego pełnomocnika, podejmować się formułowania roszczeń wynikających z wypadków.
Po drugiej stronie przeważnie stoi mający nieograniczone środki ubezpieczyciel. Zmierza on do jak najdalej idącego ograniczenia swojej odpowiedzialności. W takich sytuacjach może pomóc Kancelaria Łebek, Madej i Wspólnicy. Wrocławscy eksperci działający w całej Polsce w zakresie walki o odszkodowania zajmą się walką o Twoje świadczenia.
autor: radca prawny Szymon Wąsek