Zgodnie z przepisami obowiązującego prawa, dowody to fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Za fakty prawnie istotne uznaje się wszelkie okoliczności faktyczne, które powodują powstanie stosunku prawnego[1]. Warto jednak zaznaczyć, że przepisy prawne zakładają, że w postępowaniu cywilnym nie można wykorzystać dowodów, które zostały zdobyte nielegalnie.
Wypadek w pracy – walka w sądzie z pracodawcą
Niekiedy zdarza się, że w sprawach z powództw osób poszkodowanych w wypadkach (zwłaszcza) przy pracy, gdzie stroną pozwaną jest pracodawca, przedmiotem roszczeń są wysokie kwoty z tytułu zadośćuczynienia oraz świadczenia rentowe. Stąd pracodawca niedysponujący odpowiednią polisą OC, podejmuje wszelkie możliwe działania zmierzające do odsunięcia od siebie odpowiedzialności.
Co istotne, nawet jeżeli nie można uchylić się od odpowiedzialności w zakresie przyczyn wypadku, to dochodząc w procesie sądowym zadośćuczynienia, odszkodowania oraz prawa do rent, niezwykle istotne jest dokładne wykazanie skutków zdarzenia. Chodzi o to, że konsekwencje zdrowotne wypadku opisane w opiniach biegłych czy wynikające z dokumentacji medycznej mogą być weryfikowane w toku procesu na skutek inicjatywy dowodowej pozwanego. W ten sposób pozwany może starać się wykazać, że ustalony w dokumentacji sądowej uszczerbek na zdrowiu nie jest aż tak dotkliwy dla poszkodowanego lub też poszkodowany mimo urazów jest w stanie pokonywać trudności i możliwie normalnie funkcjonować, w tym zarabiać.
Dowody zebrane przez detektywa
W tym kontekście strona pozwana sięga niekiedy po usługi detektywa, a wyniki jego pracy w postaci nagranych z ukrycia treści mających podważać stopień pokrzywdzenia poszkodowanego, są załączane jako dowód w sprawie sądowej. Należy się liczyć z tym, że Sądy respektują taki dowód.
Sprawdź jak możemy Ci pomóc
Należy mieć jednak na uwadze, że brak zgody np. na nagrywanie wymaga przeprowadzenia oceny, czy dowód – ze względu na swoją treść i sposób uzyskania – nie narusza konstytucyjnie gwarantowanego prawa do prywatności osoby nagranej. Dowody detektywa mogą być poddane wątpliwości z powodu możliwości sterowania lub nadawania kontekstu przez nagrywającego, jednak nie są one dyskwalifikowane. Dopiero przedstawiony dowód może być oceniony pod kątem wartości dowodowej. Ograniczenia dotyczące wykorzystania nagrania wynikać mogą z charakteru zawartych w nim treści, m.in. sfery prywatności osoby nagrywanej. Z kolei dowód taki mogą dyskwalifikować okoliczności, w jakich nastąpiło nagranie. Jeżeli wskazują one jednoznacznie na poważne naruszenie zasad współżycia społecznego, np. przez naganne wykorzystanie trudnego położenia, stanu psychicznego lub psychofizycznego osoby, która jest nagrywana. Dodać również należy, że wyrażenie przez osoby nagrywane zgody na wykorzystanie nagrania w celach dowodowych przed sądem cywilnym usuwa zazwyczaj przeszkodę, jaką stanowi nielegalne pozyskanie nagrania i czyni taki dowód w pełni legalnym i aprobowanym przez sąd. Coraz częściej z tego typu środków dowodowych zaczynają korzystać także ubezpieczyciele, zarówno na etapie likwidacji szkody, jak i w procesie sądowym.
[1] zob. E. Rudkowska-Ząbczyk, w: E. Marszałkowska-Krześ (red.), Kodeks, 2021, art. 227, Nb 2; T. Demendecki, w: A. Jakubecki (red.), Kodeks, art. 227, Nb 2