Mediacja w postępowaniu karnym na etapie przygotowawczym pozwala na rozwiązanie sporu oraz pojednanie między pokrzywdzonym a sprawcą przestępstwa. Dzięki mediacji możliwe jest osiągnięcie porozumienia satysfakcjonującego dla obu stron również w sprawach dotyczących wypadków. Osobom zaangażowanym w postępowanie karne korzystanie z mediacji może przynieść korzyści zarówno emocjonalne, jak i finansowe. W sposób szczególny podejrzanemu i pokrzywdzonym. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym jest mediacja na etapie przygotowawczym oraz jaką rolę pełni profesjonalny pełnomocnik w tym procesie.
Czym jest mediacja w postępowaniu karnym?
Mediacja w postępowaniu karnym to dobrowolne spotkanie pomiędzy stronami postępowania – podejrzanym a pokrzywdzonym. Pozwala na dochodzenie do formalnych porozumień w zakresie np.
- uzgodnienia kary wobec sprawcy przestępstwa,
- ustalenia wysokości zadośćuczynienia albo nawiązki na rzecz pokrzywdzonego.
Przede wszystkim jednak umożliwia bezpośredni kontakt między stronami postępowania, co pozwala przy woli obu stron na pojednanie. Mediator, czyli osoba neutralna, pomaga stronom w wypracowaniu rozwiązania, które będzie akceptowane przez obie z nich.
Podstawa prawna mediacji w postępowaniu karnym
Mediacja w postępowaniu karnym została uregulowana w art. 23a Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z przywołanym przepisem mediacja może zostać zastosowana m.in. w postępowaniu przygotowawczym. Skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego może nastąpić z inicjatywy bądź za zgodą samego pokrzywdzonego lub podejrzanego. Jeżeli strony postępowania będą zainteresowane mediacją – wówczas to prokurator wydaje stosowne postanowienie i wskazuje dane mediatora do przeprowadzenia tej czynności.
Kiedy możliwe jest zastosowanie mediacji?
W każdym postępowaniu karnym możliwe jest przeprowadzenie mediacji, o ile strony postępowania wyrażają na to zgodę. Mediacja bowiem jest dobrowolna, nie można nikogo do niej zmusić, a dodatkowo – zgodę na mediację można cofnąć aż do zakończenia postępowania mediacyjnego.
Ile trwa mediacja w postępowaniu karnym?
Zgodnie z przepisami, mediacja nie powinna trwać dłużej niż 1 miesiąc. Nie ma jednak przeciwwskazań, aby ją przedłużyć, jeżeli strony chcą kontynuować ze sobą rozmowę, ale nie doszły do porozumienia w niektórych kwestiach.
Mediacja w postępowaniu karnym – korzyści
Mediacja w postępowaniu karnym na etapie przygotowawczym niesie ze sobą liczne korzyści zarówno dla pokrzywdzonego, jak i podejrzanego. Oto niektóre z nich:
1. Szybsze zakończenie sprawy
Mediacja może znacznie skrócić czas rozstrzygania sprawy. Zamiast czekać na długotrwały proces sądowy, strony mogą dojść do porozumienia znacznie szybciej. To oszczędza czas oraz pozwala na uwzględnienie stanowiska obu stron w postępowaniu. Jeżeli zarówno pokrzywdzony, jak i sprawca uzgodnią karę za przestępstwo, umożliwia to prokuraturze skierować wniosek do sądu o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy albo wniosku o warunkowe umorzenie postępowania. Konsekwencją tego jest zakończenie sprawy karnej na jednym posiedzeniu.
2. Korzyści emocjonalne
Mediacja daje stronom możliwość rozwiązywania konfliktu z uwzględnieniem ich emocji i potrzeb. Pozwala na zmniejszenie stresu związanego z postępowaniem karnym. Umożliwia także bezpośrednie przeproszenie pokrzywdzonego przestępstwem przez sprawcę, czego skutkiem jest pojednanie stron.
3. Naprawienie wyrządzonej krzywdy
W ramach mediacji w toku postępowania przygotowawczego, zwłaszcza jeżeli przestępstwem jest wypadek komunikacyjny, może zobowiązać się do naprawienia wyrządzonej krzywdy, np. poprzez zapłatę zadośćuczynienia czy nawiązki.
Rola profesjonalnego pełnomocnika w mediacji
Choć mediacja w postępowaniu karnym jest procesem dobrowolnym i odformalizowanym, rola pełnomocnika jest nieoceniona. Profesjonalny adwokat lub radca prawny może pomóc w każdym etapie mediacji, od przygotowania do samego spotkania z mediatorem.
1. Przygotowanie do mediacji
Pełnomocnik pomoże w przygotowaniu się do mediacji, poinformuje swojego klienta o możliwych korzyściach i ryzykach związanych z tym procesem. Prawnik może także przygotować klienta na pytania, które mogą zostać zadane w trakcie spotkania, oraz doradzi, jakie stanowisko zająć.
2. Negocjacje w imieniu klienta
Pełnomocnik może przeprowadzać negocjacje w imieniu swojego klienta, dbając o jego interesy i zapewniając, że warunki ugody będą sprawiedliwe i korzystne dla pokrzywdzonego.
3. Pomoc w przygotowaniu ugody
Po zakończeniu mediacji pełnomocnik może pomóc w przygotowaniu pisemnej ugody. Jest to o tyle istotne, iż każdorazowo ugoda powinna zostać zweryfikowana, czy jej zapisy nie spowodują negatywnych skutków dla pokrzywdzonego.
Mediacja w postępowaniu karnym – podsumowanie
Mediacja w postępowaniu karnym to skuteczne narzędzie, które pozwala na rozwiązanie sporu pomiędzy sprawcą przestępstwa a pokrzywdzonym. Jest to sposób mniej formalny, szybszy i często korzystniejszy dla obu stron. Choć mediacja oferuje szereg korzyści, warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Będzie on w stanie poprowadzić sprawę w sposób zgodny z interesem klienta i zapewni, że proces przebiegnie sprawnie i efektywnie. Jeśli szukasz pomocy prawnej, skontaktuj się z Kancelarią Łebek, Madej i Wspólnicy. Nasi eksperci wspierają poszkodowanych na każdym etapie postępowania.
autorka artykułu: adwokat Weronika Socha-Sobczak