Każdy rolnik ma obowiązek zawrzeć umowę ubezpieczenia budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych, a także m.in. huraganu, powodzi, podtopienia, eksplozji, lawiny czy na wypadek upadku statku powietrznego. Z jakich powodów ubezpieczyciele zaniżają odszkodowanie za szkody w budynku rolnym, nawet jeśli rolnik posiada stosowne ubezpieczenie?
Od czego zależy wysokość odszkodowania za szkodę w budynku rolnym?
W odróżnieniu od ubezpieczeń dobrowolnych, sposób określenia sumy ubezpieczenia oraz wysokość szkody nie regulują Ogólne Warunki Ubezpieczenia, a ustawa. Ustalenia wysokości szkody w budynkach rolniczych dokonuje się w oparciu o art. 68 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. W związku z tym należy rozdzielić podstawę wyliczania szkody w zależności od tego, czy została podjęta odbudowa, naprawa lub remont budynku. Co więcej, jeśli szkoda nie została naprawiona, ustalenie jej wysokości następuje na podstawie cenników stosowanych przez zakład ubezpieczeń. Natomiast w przypadku, gdy rolnik podjął się odbudowy lub remontu budynku, wyliczenie szkody zostanie dokonane w oparciu o kosztorys uwzględniający poniesione koszty. Istotne jest, że nie ma wymogu, by kosztorys został sporządzony przez profesjonalny podmiot zajmujący się działalnością budowlaną lub remontową. Warto podkreślić, że może go spisać poszkodowany rolnik, jeśli sam podjął się przywrócenia budynku do stanu sprzed szkody.
Stopień zużycia budynku rolnego – w jaki sposób wpływa na wysokość odszkodowania?
W wielu sprawach po zgłoszeniu szkody do ubezpieczyciela okazuje się, że wypłacone odszkodowanie nie pozwala na przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego. Zakłady ubezpieczeń bardzo często pomniejszają wysokość odszkodowania o tak zwany stopień zużycia budynku. Jest to zmniejszenie jego wartości, w zależności od wieku gospodarczego i technicznego, aktualnego stanu obiektu oraz jakości wykonywanych napraw. Normy zużycia budynków rolniczych określa zakład ubezpieczeń stosownie do przepisów prawa budowlanego. W każdej polisie, zakład ubezpieczeń ustala jaki jest stopień zużycia budynku rolnego na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia. Określa się go procentowo i wpływa on na pomniejszenie sumy ubezpieczenia oraz wysokość składki ubezpieczeniowej.
Dlaczego ubezpieczyciele zaniżają odszkodowanie za szkodę w budynku rolnym?
Po wystąpieniu szkody ubezpieczyciel często raz jeszcze odejmuje procent zużycia technicznego określonego w umowie od ustalonej kwoty odszkodowania, przez co dochodzi do jego znacznego zaniżenia. Zgodnie z dominującą linią orzeczniczą przy ustalaniu wysokości szkody możliwe jest pomniejszenie odszkodowania tylko o stopień zużycia budynku, który wystąpił pomiędzy datą zawarcia umowy ubezpieczenia, a datą wystąpienia szkody.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 października 2019 r. sygn. akt II CSK 437/18 stwierdził, że „uwzględnienie faktycznego zużycia budynku odnosi się wyłącznie do jego zużycia w czasie od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności ubezpieczyciela do dnia szkody, a nie do całkowitego stopnia zużycia. W związku z powyższym potencjalne koszty takiej odbudowy są ograniczane tylko przez ustaloną sumę ubezpieczenia, a nie pomniejszone za każdym razem o współczynnik odpowiadający faktycznemu zużyciu budynku”.
Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów powszechnych, jak choćby w wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 20. Grudnia 2018 r., sygn. akt II Ca 1321/18, w którym wskazano, że jeżeli suma ubezpieczenia została ustalona według wartości rzeczywistej, uwzględnia się również faktyczne zużycie, a odszkodowanie nie może ulec pomniejszeniu o wcześniejsze zużycie budynku.
Pomoc w uzyskaniu pełnego odszkodowania
Zaniżone odszkodowanie przez błędne określenie stanu zużycia budynku rolnego
Niezasadnie przyjmowane zużycie techniczne budynku powoduje konieczność wytaczania spraw sądowych przeciwko ubezpieczycielom. Coraz więcej poszkodowanych decyduje się podjąć walkę w celu uzyskania odszkodowania, które pokryje koszty poniesione za naprawę, remont lub odbudowę budynku. Różnica pomiędzy odszkodowaniem wypłaconym przez ubezpieczyciela, a uzyskanym w wyniku wydania prawomocnego wyroku przez Sąd często wynosi od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Dlatego warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który posiada bogate doświadczenie w dochodzeniu roszczeń w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia budynków rolniczych.