W razie braku efektów działania w sprawie nadmiernego hałasu w trybie administracyjnym lub dalszych uciążliwości mimo podjęcia interwencji na gruncie prawa karnego, poszkodowanym pozostają roszczenia cywilnoprawne.
Jeśli hałas pochodzi z budynku mieszkalnego lub z innego terenu, istnieją różne sposoby na walkę ze sprawcą . Według prawa (artykuł 144 Kodeksu cywilnego), każdy właściciel nieruchomości musi unikać działań, które przeszkadzają sąsiadom bardziej niż normalnie. Stopień uciążliwości hałasu zależy od tego, do jakiego celu służy nieruchomość (np. czy jest to teren mieszkalny) oraz od miejscowych zasad (czyli tego, co jest akceptowalne w danym miejscu i czasie). Jeśli ktoś uważa, że sąsiad przekracza te zasady, może żądać:
- przywrócenia stanu poprzedniego (np. naprawy zniszczeń spowodowanych hałasem),
- zaprzestania dalszych zakłóceń.
Wspólnota mieszkaniowa pomoże przy hałaśliwym sąsiedzie
Dodatkowe prawa przysługują mieszkańcom zgodnie z przepisami dotyczącymi własności mieszkań i spółdzielni mieszkaniowych. W najgorszych przypadkach może nawet dojść do eksmisji uciążliwego sąsiada, który notorycznie generuje uciążliwy hałas. Przykładowo, zgodnie z prawem dotyczącym własności mieszkań, jeśli właściciel nie płaci długoterminowo opłat albo zachowuje się w sposób szkodliwy dla innych mieszkańców, to wspólnota może poprzez proces sądowy żądać sprzedaży jego mieszkania w drodze licytacji. Jednak zanim to nastąpi, trzeba najpierw zwrócić się do wspólnoty z prośbą o pomoc. Im więcej mieszkańców poprze petycję, tym większa szansa, że wspólnota podejmie działania. W przypadku mieszkań spółdzielczych to spółdzielnia może złożyć pozew o wygaśnięcie prawa do mieszkania przed sądem.
Ustawa o ochronie praw lokatorów – skuteczna walka z hałasem w bloku mieszkalnym
Na gruncie prawa cywilnego szczególne uprawienia przysługują lokatorom, których sąsiedztwo w sposób rażący lub uporczywy wykracza przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo przez swoje niewłaściwe zachowanie czyni korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym – wylicza radca prawny Agnieszka Madej z Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych Łebek, Madej i Wspólnicy.
Ustawa o własności lokali oraz ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych wskazują, że jeśli ktoś jest uciążliwym lokatorem w bloku lub spółdzielni, w tym sprawcą hałasu, to wspólnota lub spółdzielnia może iść do sądu, żeby rozwiązać umowę z tym lokatorem albo sprzedać mieszkanie. Warto podkreślić, że w przypadku, gdy wspólnota albo spółdzielnia nie chce pomóc, to poszkodowany może sam złożyć pozew w związku z nadmiernym hałasem na podstawie innej ustawy, która mówi o ochronie praw lokatorów. Według tej ustawy, jeśli lokator zachowuje się w sposób uciążliwy, jest sprawcą ciągłego hałasu i przeszkadza sąsiadom, inny lokator albo właściciel innego mieszkania może iść do sądu, żeby zakończyć umowę z tym lokatorem i zmusić go do opuszczenia mieszkania.
Uzyskaj pomoc prawną i ucisz hałasOdszkodowanie za nieunikniony hałas
W kwestii wstąpienia na ścieżkę postępowania cywilnego w przypadku problemów z hałasem radca prawny Agnieszka Madej wskazuje, że zdarzają się też sytuacje, kiedy źródła hałasu nie da się całkowicie wyeliminować.
Przykładowo, Sąd Apelacyjny w Poznaniu, w swoim wyroku z 5 października 2017 r., stwierdził, że żądanie całkowitego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej byłoby niewspółmiernym środkiem do potrzeby ograniczenia hałasu. Jeśli nie da się całkowicie wyeliminować hałasu z dużych fabryk, firm czy hipermarketów, poszkodowani mogą domagać się odszkodowania za naruszenie swoich dóbr osobistych. Takie odszkodowania za doznawany hałas mogą być dochodzone na drodze sądowej przeciwko właścicielom firm emitujących hałas. Wysokość odszkodowania za hałas zależy od odległości od źródła hałasu, przekroczenia norm, uciążliwości sąsiedztwa oraz wpływu na życie i zdrowie poszkodowanych. W innej sprawie, Sąd Apelacyjny w Białymstoku wskazał również, że uciążliwość hałasu czy emisji zanieczyszczeń może wynikać nie tylko z ich poziomu, ale także z ich stałego lub uporczywego charakteru. Nie warto więc zrażać się opiniami, że hałas to normalny element naszej codzienności i trzeba nauczyć się z nim żyć. Z uwagi na zdrowie i komfort psychiczny własny i swoich bliskich, warto podjąć odpowiednie działania zmierzające do poprawy sytuacji. Jeśli mierzysz się z problemem hałasu, który przeszkadza Ci w codziennym funkcjonowaniu, skorzystaj z pomocy Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych Łebek, Madej i Wspólnicy.